حسن دلیری
چکیده
کاهش نرخ باروی در ایران یکی از مهم‌ترین دغدغه های سیاست‌گذاران اجتماعی در سال‌های اخیر بوده است. وقوع این مسئله می تواند دلایل متعددی داشته باشد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، ساختار اقتصادی کشور است. با توجه به اهمیت موضوع حاضر، در این پژوهش تأثیر متغیرهای اقتصادی (با تأکید بر متغیرهای بازار کار، برخورداری از مسکن و چگونگی توزیع درآمد) ...
بیشتر
کاهش نرخ باروی در ایران یکی از مهم‌ترین دغدغه های سیاست‌گذاران اجتماعی در سال‌های اخیر بوده است. وقوع این مسئله می تواند دلایل متعددی داشته باشد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، ساختار اقتصادی کشور است. با توجه به اهمیت موضوع حاضر، در این پژوهش تأثیر متغیرهای اقتصادی (با تأکید بر متغیرهای بازار کار، برخورداری از مسکن و چگونگی توزیع درآمد) بر نرخ موالید در استان های ایران در دوره 1392-1384 با استفاده از روش داده های تابلوی بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان از آن دارد که متغیرهای اقتصادی و به‌خصوص شاخص های بازار کار به دلیل اثرات مهمی که بر هزینه فرصت افراد و درآمد انتظاری آنان در آینده دارد، نقش مهمی در تعیین نرخ باروری داشته است. به‌گونه‌ای که افزایش درآمدهای انتظاری از شغل برای مردان در قالب کاهش ریسک از دست دادن شغل (کاهش نوسان در نرخ بیکاری، کاهش نرخ اشتغال ناقص مردان، کاهش سهم اشتغال مردان در بخش خصوصی) و یا افزایش درآمد انتظاری آتی (افزایش نرخ اشتغال مردان) سبب بهبود نرخ باروری در استان های ایران شده و از سوی دیگر تأثیر متغیرهای بازار کار برای زنان در قالب کاهش ریسک (کاهش نوسان بیکاری، کاهش سهم اشتغال زنان در بخش خصوصی) سبب افزایش نرخ باروری شده است. همچنین کاهش هزینه فرصت باروری برای زنان (در قالب کاهش نرخ اشتغال و افزایش نرخ اشتغال ناقص زنان) و بهبود توزیع درآمد سبب بهبود باروری در استان های ایران شده است.
حسن دلیری؛ نادر مهرگان
چکیده
شاخص جای پای اکولوژیک، یکی از مهم‌ترین ابزارها برای اندازه‌گیری اثرات فعالیت های اقتصادی و اجتماعی جوامع بر محیط‌زیست است. این شاخص می تواند مقدار فشاری را که برای تأمین نیازهای مصرفی، بر جغرافیا وارد می‌شود، اندازه‌گیری کند. با توجه به اهمیت این شاخص و عدم محاسبه آن برای استان‌های ایران، در مطالعه حاضر، این شاخص برای استان‌های ...
بیشتر
شاخص جای پای اکولوژیک، یکی از مهم‌ترین ابزارها برای اندازه‌گیری اثرات فعالیت های اقتصادی و اجتماعی جوامع بر محیط‌زیست است. این شاخص می تواند مقدار فشاری را که برای تأمین نیازهای مصرفی، بر جغرافیا وارد می‌شود، اندازه‌گیری کند. با توجه به اهمیت این شاخص و عدم محاسبه آن برای استان‌های ایران، در مطالعه حاضر، این شاخص برای استان‌های ایران اندازه‌گیری و مقایسه شده است. به‌عبارت‌دیگر شاخص جای پا، برای هر یک از ساکنان استان‌های ایران، در بخش‌های مصرفی غذا، کالا و خدمات، حمل‌ونقل، و مسکن و همچنین در زیر بخش‌های زمین کشاورزی، مرتع، جنگل، ساخته شده و انرژی، اندازه‌گیری و استان‌ها از این حیث رتبه‌بندی شدند. نتایج نشان از آن دارد که در زمین کشاورزی، خراسان جنوبی بالاترین و فارس کمترین، در زمین انرژی، اصفهان بالاترین و سیستان و بلوچستان پایین‌ترین، در زمین مرتع، خراسان جنوبی بالاترین و قزوین پایین‌ترین، در زمین جنگل، تهران بالاترین و سیستان و بلوچستان پایین‌ترین و در زمین‌های ساخته شده، استان خراسان جنوبی بالاترین و استان آذربایجان غربی پایین‌ترین مقدار جای پای اکولوژیک را در بین سایر استان‌های ایران داشته‌اند. نتایج کلی حاصل از این محاسبه که از تجمیع تمام بخش‌های جای پای اکولوژیک حاصل می‌شود، نشان از آن دارد که ساکنان استان اصفهان با جای پایی به اندازه 412/2 هکتار برای هر نفر دارای بالاترین مقدار و ساکنان استان سیستان و بلوچستان با مقدار 269/1 هکتار برای هر نفر دارای کمترین مقدار جای پای اکولوژیک در میان استان‌های ایران می‌باشند. با توجه به نتایج سنجش پایداری توسعه، می توان بیان نمود که تمامی استان‌های ایران دارای ناپایداری اکولوژیک بوده و دراین‌بین استان‌های اصفهان، قم و تهران بالاترین ناپایداری را دارند.
حسن دلیری؛ نادر مهرگان
چکیده
در سال‌های اخیر مفهوم توسعه پایدار شهری یکی از مهم‌ترین مفاهیم مشترک در میان حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و جغرافیا بوده است. شاخص جای پای اکولوژیک یکی از روش‌های اندازه‌گیری میزان توسعه پایدار در مناطق جغرافیایی می‌باشد. در این مقاله با استفاده از شاخص جای پای اکولوژیک به بررسی پایداری توسعه در استان‌های خراسان پرداخته شده است. ...
بیشتر
در سال‌های اخیر مفهوم توسعه پایدار شهری یکی از مهم‌ترین مفاهیم مشترک در میان حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و جغرافیا بوده است. شاخص جای پای اکولوژیک یکی از روش‌های اندازه‌گیری میزان توسعه پایدار در مناطق جغرافیایی می‌باشد. در این مقاله با استفاده از شاخص جای پای اکولوژیک به بررسی پایداری توسعه در استان‌های خراسان پرداخته شده است. نتایج مطالعه نشان میدهد ساکنان استان خراسان شمالی با مقدار 9704/1 هکتار دارای کمترین جای پای اکولوژیک و ساکنان استان خراسان جنوبی با مقدار 1699/2 سرانه هکتار دارای بالاترین جای پای اکولوژیک در میان استان‌های مورد مطالعه هستند. علاوه بر این هر یک از ساکنان استان خراسان رضوی با کسری اکولوژیک بهاندازه 1404/1 هکتار ناپایدارترین استان در میان استان‌های مورد مطالعه بوده و ساکنان استان خراسان شمالی با کسری اکولوژیک بهاندازه 7642/0 سرانه هکتار پایدارترین استان از لحاظ اکولوژیک در میان استان‌های مورد مطالعه می‌باشند.
کلیدواژه ها: جای پای اکولوژیک، خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، ظرفیت زیستی، توسعه پایدار.
